Gün içinde ayaktayken bedenimizin bütün yükünü çeken ayaklarımıza gereken dikkat ve özeni göstermediğimizde, şişmeler, yaralar ve mantarların oluşumuna açık hale gelirler. Ayak tabanında oluşan şişliklere ödem adı verilir. Bu ödemler, su toplanması ile ortaya çıkarlar. Ödem oluşumları nedeniyle ayaklar olduğundan daha büyük görünürler. Ödemler beraberinde kaşıntı ve yanma hissi ortaya çıkarır. Ayrıca giyilen ayakkabıların bir süre sonra ayağa olmadığı fark edilir. Özellikle sandalye vb. yerlerde uzun süre oturmakla daha çok şişme ortaya çıkar. Ayak ödemlerinde çoğu zaman tehlikeli bir durum ortaya çıkmazken, nadiren önemli bir hastalık belirtisi olabilir.

Ayak şişmeleri genellikle iki ayakta birden başlar. Ayak tabanında ortaya çıkan şişmeler için çeşitli testler uygulanır. Testler genellikle kalp yetmezliği ya da damar tıkanıklığı olarak sonuçlanır. Şişlikler üzerine parmakla bastırıldığında iz kalıyorsa ödem şişliğidir. Fakat iz çıkmayacak kadar sert şişlik varsa ortopedi uzmanına gitmeniz gerekir. Tek ayak tabanında şişme mevcut ise uzun süre ayakta kalmaktan kaynaklanıyor olabilir. Bunun yanı sıra burkulma, gebelik, incinme, kemikte çatlama ve kırık gibi durumlardan kaynaklanıyor olabilir. Eğer bu durumlara neden olacak bir kaza geçirmediyseniz hekime başvurmalısınız. Ayak şişmeleri vücudun genel sağlığının habercisi olabilir. Şeker, kolesterol ve dolaşım sistemi sorunlarına bağlı şişmeler görülebilir.

Şeker hastası olanlar nöropatik sinir hasarları ile karşı karşıya kalırlar. Şeker hastalığı, vücudun uzak sinir uçlarını etkiler, şişirir ve işlevsiz hale getirir. Uzak sinirlerin bulunduğu en önemli organ ise ayaklarımızdır. Ayaklarda meydana gelen yaraları, ayak sinirleri hasarlı olduğu için algılayamaz ve dolayısıyla vücut bu bölümleri tedavi edemez. Ayakta sinir hasarı oluştuğunda, küçük bir kazadan kaynaklanan kesi ve yaralar enfeksiyon kapar ve ayağın şişmesine neden olur. Ayrıca şeker hastalığının tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar da ayak tabanlarının şişmesine neden olur. İlaç kullanımında nörolog ve dahiliye uzmanı görüşleri alınmalıdır.

Kolesterolün ayaklar üzerinde olumsuz etkileri vardır. Kanın koyulaşmasına neden olan kolesterol, genel yorgunluk ile ayaklarda yanma ve ağrı hissini beraberinde getirir. Uzun süre araba kullanımında etkisi daha fazla görülür. Kan dolaşımının yeterli seviyede olması için ayak ve bacakların hareket etmesi gerekir. Oturulan yerde, kalçadan ayaklara giden damarlar kan akışını kısıtlar ve bu durum zaten koyu olan kanın ayaklara yeterince gitmemesine neden olurken, ayak tarafında kalan kanın yukarı, yani kalp tarafına çıkışında sorun ortaya çıkar. Böylece ayak tabanında bulunan damarlarda şişmeler görülmeye başlar.

Ayak tabanı şişmeleri, böbrek ve karaciğer rahatsızlıklarının habercisi olabilir. Bir başka neden ise toplardamar sorunlarıdır. Bu rahatsızlığa fil ayağı da denir. Bu durum bazen o kadar artar ki ayak tabanlarından başka ellerde de şişlikler görülür. Toplardamarlarda görülen bu sorunlar, kalp yetmezliği veya damar kapakçık problemleri olabilir.

Ayak şişmesinin nedenine göre tedavi uygulanır. Ödem oluşumundan kaynaklanan durumlarda tuzdan uzak durulması gerekir. Vücuda alınan 1 gram tuz ile vücut 20 gram su tutmaktadır. Bu durum ödem oluşumunu artıracaktır. Oturarak çalışan kimseler, 15 dakikada bir ayağa kalkarak kısa süreli bir yürüyüş yapmalıdır. Kolesterol olan kimseler, kolesterolü düşürmek için diyet programlarına tam uymalıdır. Şeker hastaları da gerekli tedavilerini uygulamalıdır.

Ayak tabanında meydana gelen şişmeler için geleneksel tıp yöntemlerinden sülük tedavisi etkili sonuçlar vermektedir. Ayrıca hacamat ile iki seansta ayak tabanı şişmesi tedavi edilmektedir. Tedavi sonucu, 6 ay boyunca iyileşme sağladığı görülmüştür.