Ayak şişmesi, genellikle yumuşak dokuyla küçük damarlardan sızan sıvının birikmesiyle oluşur. Böbreklerde su ve tuz seviyelerinin artması sonucu vücutta dolaşan kan miktarı artar. Buna bağlı olarak fazla sıvı salgılanması ve şişmeye sebep olur. Lenf bezleri, fazla salgılanan sıvıların giderilmesine yardımcı olur. Eğer lenf bezleri düzgün çalışmazsa sıvı birikimi oluşur. Şişliklerin çoğu sıvı birikmesinden kaynaklanır. Tıp dilinde bu şişlik "ödem" olarak adlandırılır. Vücuttaki uzuvların normal görünümünden daha şiş görünmesi durumudur.

Ayaklardaki şişme tek bir ayakta ise, damarlardan kaynaklı veya bir sakatlık geçirmiş olabilir. Ancak şişme iki ayakta da mevcutsa kalp rahatsızlığı ya da vücuttan kaynaklı sistematik bir sorun olabilir. Ayak şişmesinin en yaygın sebepleri aşağıdaki gibidir:

Ayaktaki dokuların sakatlanmasıyla şişme meydana gelir. Genellikle tek ayakta sakatlanma olur. Sakatlığın şiddetine göre gün boyu ağrı ve şişliğin süresi değişmektedir.

Aniden iç kanama olarak eklem bölgelerinde oluşan sakatlıklardır. Bu tür sakatlıklarla birlikte ayak şişmesi yanı sıra morarma da meydana gelir. Bu tarz sakatlanmalara ciddi tıbbi müdahale edilmelidir. Çünkü dokuda yırtılma ya da kemik kırılması söz konusu olabilir.

Gün geçtikçe artan bir şişme söz konusudur. Sebebi, sakatlanan bölgedeki sıvı artışından kaynaklanır. Rahatsızlık, eklem yapılarının tahriş olması durumunda ortaya çıkar.

Kalp hastalığı ve kalp yetmezliğinde ayak şişmesi yaşanır. Kalbin kan pompalaması yavaşlarsa basınç giderek artar ve toplanır. Damarların civardaki dokulara sıvı sızmasına sebep olur. Bu sıvı ayaklarda birikir. Gün geçtikçe şişlik daha kötü bir hal alır.

Böbreklerin en önemli görevlerinden biri de vücuttaki fazla suyu atmaktır. Vücudun elektrolit ve tuz seviyelerini ayarlar. Böbrekleriniz eğer görevini yerine getiremiyorsa, vücuttaki tuz ve sıvı birikintisi artar. Bu birikinti damarlarda yüklenmeye neden olurken, bunları çevreleyen dokulardan da sıvı sızıntısı oluşur. Bundan dolayı ayak şişmesi oluşur.

Hormon ve sıvıları düzenleyen kimyasallarda değişikliğe sebep olduğunda şişme oluşur.

Ayak başparmağında gut ile ürik asit birikir ve eklemde kristalleşme olur. Bu olaydan dolayı ayakta iltihaplanma meydana gelir. Bu da ayakların kızarmasına, ağrımasına ve şişmesine sebep olur.

Belli zamanlarda şişme meydana gelir. En bilindik rahatsızlığı ise eklemin çevresindeki zarın enfeksiyon kapmasıyla ortaya çıkar.

Ayaktaki kan pıhtıları, kanın kalbe geri dönüşünü engeller ve damarları tıkarlar. Kan pıhtılarının oluşum yeri genelde ana damarlardır. Genellikle tek bacakta meydana gelir ve ağrıya, kızarıklığa sebep olur.

Hamilelikte ayak şişmesi, fazla kilo alımından, hormonların sıvıyı tutmasından, genişleyen rahim, bacak ve ayaklardaki damarlara basınç uygulanmasından kaynaklanır.

Kullanılan bazı ilaçlar vücutta sıvı tutarak ayakların şişmesine neden olabilir. Bu ilaçlar antidepresanlar, diyabet ilaçları, hormon ilaçları, iltihap sökücüler ve tansiyon ilaçları olabilir.

Uzun süre aynı pozisyonda durmak, vücuttaki sıvıların dolaşımını baskıladığı için ayak şişmesi meydana gelir. Yer çekimi sebebiyle sıvı vücutta ayaklara iner. Tavsiye olarak her saat başı yerinizden kalkıp dolaşmanız ve oturduğunuz yerde ayaklarınızı aşağı yukarı hareket ettirmeniz önerilir.

Lenf bezlerinde oluşan tıkanıklık, dokularda sıvı birikmesine yol açar. Bu da ayaklarda ve bacaklarda şişmeye neden olur.

Şişmanlıktan dolayı ayaklara aşırı ağırlık yüklenmesinden de ayak şişmesi oluşur.

Uzun süre ayakta durmak ve yürümek de şişmelere neden olabilir.

Kadınlarda progesteron hormonundan dolayı sıvı toplanması daha yaygındır.