Diz kapak arkasındaki şişlik neden olur?

Diz kapağının arkasında oluşan şişlik, genellikle "Baker kisti" (popliteal kist) olarak adlandırılan bir durumdur. Bu kist, diz ekleminin arka kısmında, diz büküldüğünde veya gerildiğinde belirginleşen, içi sıvı dolu bir kesedir. Temel olarak, diz ekleminde aşırı sıvı birikmesi sonucu oluşur ve bu sıvı, eklemin arka kısmındaki zayıf bir noktadan dışarı sızarak kist formunu alır. Baker kisti, her yaşta görülebilse de, özellikle orta yaş ve üzeri bireylerde daha yaygındır. Şişlik, genellikle ağrılı olabilir ve diz hareketlerinde kısıtlamaya neden olabilir.

Diz Kapağı Arkası Şişliğinin Yaygın Nedenleri

Baker kistinin oluşumuna yol açan başlıca nedenler şunlardır:

• Diz Ekleminde Artrit: Osteoartrit (kireçlenme) veya romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları, dizde sıvı birikimini tetikleyerek kist oluşumuna neden olabilir.
• Menisküs Yırtıkları: Diz eklemindeki menisküs dokusunun yırtılması, eklem sıvısının artmasına ve kist gelişimine yol açabilir.
• Diz Yaralanmaları: Travma, burkulma veya diğer diz zedelenmeleri, eklem içi sıvı üretimini artırarak şişliğe neden olabilir.
• Enfeksiyon veya İltihap: Diz eklemindeki enfeksiyonlar (septik artrit) veya iltihaplı durumlar, sıvı birikimini hızlandırabilir.
• Gut Hastalığı: Eklemlerde ürik asit kristallerinin birikmesi, şişlik ve ağrıya neden olabilir.
• Aşırı Kullanım: Tekrarlayan fiziksel aktiviteler veya uzun süreli diz zorlanması, eklem sıvısında artışa yol açabilir.

Bunların yanı sıra, nadiren tümörler veya diğer yapısal problemler de şişliğe neden olabilir, bu nedenle doğru teşhis için doktor kontrolü önemlidir.

Belirtiler ve Tanı

Baker kistinin yaygın belirtileri arasında diz arkasında hissedilen yumru veya şişlik, diz çevresinde ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı bulunur. Bazen kist patlayarak sıvının baldır bölgesine yayılmasına neden olabilir; bu durumda baldırda ağrı, kızarıklık ve şişme görülebilir, ki bu derin ven trombozu (kan pıhtısı) ile karıştırılabilir. Tanı için doktorlar genellikle fizik muayene yapar ve ultrason, MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanarak kisti ve altta yatan nedenleri değerlendirir.

Tedavi ve Önlemler

Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. İstirahat, buz uygulaması ve anti-inflamatuar ilaçlar semptomları hafifletebilir. Fizik tedavi, diz çevresindeki kasları güçlendirerek eklem stabilitesini artırabilir. Eğer kist büyükse veya şikayetlere neden oluyorsa, doktor sıvıyı boşaltmak için aspirasyon veya kortikosteroid enjeksiyonu önerebilir. Nadiren, cerrahi müdahale gerekebilir. Önlem olarak, düzenli egzersiz, kilo kontrolü ve diz yaralanmalarından kaçınmak önerilir. Eğer dizinizde şişlik fark ederseniz, bir sağlık uzmanına başvurarak uygun tedaviyi almanız önemlidir.