Kanser Hastasında Karın Şişliğinin Nedenleri
Kanser hastalarında karın şişliği (asit veya abdominal distansiyon olarak da bilinir), hastalığın doğrudan veya dolaylı etkileri, tedavi yan etkileri veya diğer faktörlerden kaynaklanabilir. Bu durum, hastanın yaşam kalitesini etkileyebilir ve altta yatan ciddi bir sorunun işareti olabilir. İşte kanser hastalarında karın şişliğinin başlıca nedenleri:
- Asit (Karında Sıvı Birikmesi): Kanser, özellikle karın içi organları (karaciğer, pankreas, mide, bağırsaklar) veya yumurtalıklar gibi bölgeleri etkilediğinde, asit adı verilen sıvının karın boşluğunda birikmesine yol açabilir. Bu, kanser hücrelerinin karın zarını (periton) tahriş etmesi veya karaciğer fonksiyonlarını bozması nedeniyle oluşur. Asit, karında belirgin şişlik, ağrı ve nefes darlığına neden olabilir.
- Karaciğer Tutulumu: Kanserin karaciğere yayılması (metastaz) veya primer karaciğer kanseri, karaciğerin normal işlevlerini bozarak sıvı birikimine, safra akışının engellenmesine veya protein üretiminin azalmasına neden olabilir. Bu durum, karın şişliğine ek olarak sarılık ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
- Lenfatik Sistem Tıkanıklığı: Kanser, lenf düğümlerini veya lenf damarlarını tıkayarak lenf sıvısının karın bölgesinde birikmesine yol açabilir. Bu, özellikle lenfoma veya yaygın metastazı olan hastalarda görülen bir durumdur ve "şilöz asit" olarak adlandırılır.
- Tümör Büyümesi: Karın içindeki büyük tümörler, fiziksel olarak organlara baskı yaparak şişliğe neden olabilir. Örneğin, yumurtalık kanseri veya bağırsak tümörleri, karın hacmini artırarak distansiyona yol açabilir.
- Bağırsak Tıkanıklığı: Kanser, bağırsakların tıkanmasına neden olarak gaz, sıvı ve dışkının birikmesine bağlı şişlik yapabilir. Bu, özellikle ileri evre kanserlerde acil müdahale gerektiren bir durumdur ve şiddetli ağrı, bulantı ve kusma eşlik edebilir.
- Kemoterapi veya Diğer Tedavilerin Yan Etkileri: Kemoterapi ilaçları, kortikosteroidler veya hedefe yönelik tedaviler, vücutta sıvı tutulumuna (ödem) veya bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olarak karın şişliğine yol açabilir. Ayrıca, tedaviler sırasında iştah değişiklikleri veya kabızlık da şişliği artırabilir.
- Beslenme ve Sindirim Sorunları: Kanser hastalarında iştahsızlık, yetersiz beslenme veya malabsorpsiyon (besin emilim bozukluğu), bağırsak florasının değişmesine ve gaz birikimine neden olarak şişlik yapabilir. Ayrıca, protein eksikliği (hipoalbüminemi) kan damarlarından sıvı sızmasına ve karın şişliğine katkıda bulunabilir.
- Enfeksiyon veya İnflamasyon: Kanser tedavisi sırasında bağışıklık sisteminin zayıflaması, karın içi enfeksiyonlara veya inflamatuar reaksiyonlara yol açabilir, bu da şişlikle sonuçlanabilir.
Ne Yapılmalı?
Karın şişliği olan bir kanser hastası, derhal doktoruna başvurmalıdır. Doktor, fizik muayene, ultrason, BT taraması veya kan testleri gibi yöntemlerle nedeni belirleyip uygun tedaviyi planlayacaktır. Tedavi seçenekleri arasında idrar söktürücüler (diüretikler), asitin boşaltılması (parasentez), tümör küçültücü tedaviler veya diyet değişiklikleri yer alabilir. Erken müdahale, semptomların hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi açısından kritik öneme sahiptir.
|